bibliotheek       repetitie       compleet       terug naar lijst    
Bibliotheeklijst (meer informatie) Bron: dirigent / bestuur Laatst bijgewerkt: 08-04-2024
Referentienummer: 32 (momenteel in repetitie)                Archiveringsdata: =>[21-03-2021][16-09-2018]=>
Titel: Chor der Gefangenen (P)
Uit: Fidelio
Componist / Bewerkt door: Ludwig van Beethoven
Genre: opera
Opmerking: ttbb (bas, tenor)
Over dit werk zijn de volgende artikelen geschreven:

Fidelio / Ludwig van Beethoven Dit nieuwsartikel is in klad-versie. Klad-versies zijn nog in redactionele staat en de inhoud is nog niet definitief. Daardoor kunt u geen rechten ontlenen aan dit artikel.
geen afbeelding bij column

Ludwig van Beethoven (1770-1827)
Deze componist heet inderdaad van Beethoven, omdat zijn grootvader uit Vlaanderen afkomstig is. Zelf werd hij in Bonn geboren, alwaar hij zijn jeugd doorbracht. Als tweeëntwintig-jarige jongeman vertrok hij naar Wenen en woonde daar de rest van zijn leven. Toen hij 30 jaar oud was begon hij doof te worden, een ramp voor een componist. Maar desondanks heeft hij ons een groots oeuvre nagelaten.

Fidelio (1814)
Beethoven heeft slechts één opera gecomponeerd. In 1805 kwam de eerste versie van de latere "Fidelio" uit. Deze droeg de naam "Leonore", maar werd bepaald geen succes. Beethoven schreef drie Leonore-ouvertures, die als zelfstandige muziekstukken nog steeds repertoire houden. Na verschillende bewerkingen werd "Fidelio" in 1814 voor de eerste keer in Wenen uitgevoerd. De inhoud:

Het is omstreeks 1800. In een Spaanse staatsgevangenis in de buurt van Sevilla zitten veel politieke gevangenen. De directeur, Don Pizarro, oefent een waar schrikbewind uit. Zijn haat richt zich vooral op Florestan, die hem in zijn misdadige plannen gedwarsboomd heeft. Daarom zit Florestan in een smerig hol in de diepste kelders weggestopt. De oude Rocco, de hoofdcipier van de gevangenis, heeft sinds kort een nieuwe knecht. Deze knecht heet Fidelio, maar hij is in werkelijkheid Leonore, de als man verklede vrouw van Florestan. Leonore heeft nooit geloofd, dat Florestan dood is en zoekt haar man nu bij diens grootste vijand, Pizarro. Zij vraagt, of zij Rocco in de kerkers mag helpen (in de hoop daar haar Florestan te vinden) en deze vindt het goed.

Dan komt het bericht, dat de minister, Don Fernando, de gevangenis komt inspecteren, omdat hij van wantoestanden aldaar heeft gehoord. Dan is voor Don Pizarro het moment gekomen om zijn tegenstander, Florestan, uit de weg te ruimen. Hem mag de minister niet vinden, omdat de minister en Florestan vrienden zijn. Rocco gaat met Fidelio (Leonore) naar de kerker van Florestan om daar een graf te graven. Maar hij weigert Florestan te doden. Dat moet Don Pizarro zelf maar doen. Voordat zij afdalen, weet Fidelio (Leonore) Rocco ertoe over te halen, dat hij de gevangenen naar de binnenplaats laat gaan. Terwijl zij vanuit de duistere keldergewelven naar het daglicht opstijgen zingen zij het beroemde "Chor der Gefangenen":
-Koor:Wat is het fijn om eindelijk weer eens frisse lucht in te kunnen ademen! Alleen hier onder de vrije hemel is leven, de kerker is een graf.
-Solo:Laten we op Gods hulp vertrouwen! Ik heb een heel klein beetje hoop, dat we vrij zullen komen en rust zullen vinden!
-Koor:Wat een geluk, als de hemel ons redding zou brengen. Zouden we eindelijk onze vrijheid terugkrijgen?
-Solo:Praat zachtjes! Wees voorzichtig! We worden van alle kanten in de gaten gehouden!
-Koor:Praat zachtjes! Wees voorzichtig! We worden van alle kanten in de gaten gehouden! Wat is het fijn om eindelijk weer eens frisse lucht in te kunnen ademen!
Alleen hier onder de vrije hemel is leven. Maar praat zachtjes en wees voorzichtig! We worden van alle kanten in de gaten gehouden!

Beneden in de onderaardse kerker ontmoeten Leonore en Florestan elkaar en sluiten elkaar in de armen. Rocco graaft het graf voor Florestan. Als Rocco Don Pizarro roept, dat het graf gedolven is en dat hij Florestan kan ombrengen, vangt Leonore Pizarro op met een pistool. Samen met Florestan verlaat zij de kerker en levert Pizarro over aan Don Fernando. Deze is blij zijn vriend na jaren van wederrechtelijke vrijheidsberoving terug te zien. Don Pizarro wordt door de soldaten weggevoerd en in een van zijn kerkers opgesloten.

Het opvallende aan Beethovens lievelingswerk, de opera "Fidelio", is, dat het een "opera" (normaal wordt hier alles gezongen) is met gesproken dialogen. Hier ziet men de invloed van het "Singspiel" (vgl. ook Mozarts "Entführung aus dem Serail" en "Die Zauberflöte"; dit genre werd door Lortzing voortgezet). Het "Singspiel" is de voorloper van de "operette". Omdat de Franse en Italiaanse operawereld deze operavorm niet of nauwelijks kenden, werd "Fidelio" in deze landen slechts zelden en dan vaak met weinig succes uitgevoerd.

Harry Reimert [23-08-2006]
* * *