"Don Carlos" (1867) van Giuseppe Verdi (1813-1901). Libretto van J. Méry en C. du Locle naar het gelijknamige toneelstuk van Friedrich Schiller.

Historische personen in de opera zijn:
Karel V (1500-1558), koning van Spanje en de Nederlanden, die in 1557 afstand deed van de troon en zich terugtrok in een villa bij een klooster in San Yuste. Zijn zoon en opvolger Filips II (1527-1598), die o.a. getrouwd was met de Franse prinses Elisabeth van Valois (1545-1568). Deze was eerst met Don Carlos (1545-1568), de zoon van Filips II, verloofd, maar trouwde om politieke redenen met diens vader en werd zo de stiefmoeder van Don Carlos.

Inhoud van de opera (deze berust niet op historische feiten):
Don Carlos, de Spaanse kroonprins, is verloofd met de Franse prinses Elisabeth van Valois, maar om vrede met Frankrijk te bewerkstelligen moet Carlos zijn bruid aan zijn vader, Filips II, afstaan. Hevig teleurgesteld bezoekt hij het graf van zijn grootvader Karel V in het klooster San Yuste. Karel is in werkelijkheid niet gestorven, maar leeft als monnik in dit klooster. Daar doet hij boete voor de zonden die hij begaan heeft. Begeleid door het monnikenkoor zingt hij: ‘Coro di frati’:

-	Monniken	:	Karel V, de verheven heerser, is alleen nog maar as en stof, en zijn trotse ziel ligt bevend aan de voeten van de Heer.
-	De monnik	:	Hij wilde de wereld beheersen en vergat daarbij Hem, wiens hand de baan van de hemellichamen bepaalde. Zijn hoogmoed was groot, zijn dwaasheid zat diep.
-	Monniken	:	Karel V, de verheven heerser, is alleen nog maar as en stof. Richt Uw toorn niet op hem.
-	De monnik	:	Alleen God is groot! Zijn bliksemstraal doet hemel en aarde beven! Ach, barmhartige God, besteed aandacht aan de zondaar en geef zijn ziel hemelse vrede en vergiffenis. Alleen God is groot.
-	Monniken	:	Karel V, de verheven heerser, is alleen nog maar as en stof. Heer, richt niet langer Uw toorn op hem. God alleen is groot.

Carlos’ vriend, de markies van Posa, raadt hem aan naar Vlaanderen te vertrekken om grote problemen met zijn vader, Filips II, te voorkomen. Deze is namelijk erg wantrouwig, omdat hij weet dat Carlos grote moeite heeft om afstand te doen van Elisabeth. Er komen Vlaamse edelen naar het Spaanse hof om de koning te vragen, of hij hun land zelfstandigheid wil verlenen. De koning wijst dit verzoek af. Carlos kiest dan de kant van de Vlamingen en bedreigt zijn vader zelfs met de degen. Dan wordt hij gevangen genomen. Later ontdekt de koning dat hij ten onrechte jaloers op zijn zoon is geweest en staat hem toe naar Vlaanderen te vertrekken. Voor het graf van Karel V willen Carlos en Elisabeth voorgoed afscheid van elkaar nemen. Daarbij worden ze door Filips en de grootinquisiteur betrapt. De vader wil zijn zoon aan de inquisitie uitleveren, wat een zekere dood zal betekenen. Dan treedt echter de monnik, de doodgewaande Karel V, naar voren en voert zijn kleinzoon het klooster binnen. Daar zal deze net als zijn grootvader bij God vrede vinden.