Dit document beschrijft procedures en gedragsregels voor de Belangenadministratie en is opgezet t.b.v. de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR).
Oorzaken bestuursrisico van de vereniging De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR), ingaande 1 juli 2021 verandert de rechtsgronden voor aansprakelijkheid van besturen bij rechtspersonen als bijv. Vereniging en Stichting. Door foutief handelen is de kans toegenomen dat bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de gevolgen. Door de invoering van de WBTR is het noodzakeliijk geworden om de belangen van bestuursleden transparant te maken, zodat maatregelen kunnen worden vastgelegd inzake belangenverstrengeling. De volgende definities zijn van toepassing:
- Belang
Onder een belang wordt hier verstaan een eigendom van of deelname in een bedrijf waardoor een financiële beloning ontstaat (direct belang). Een partner of familielid met een dergelijke eigendom of deelname (indirect belang).
- Belangenrisico
Er is sprake van een belangenrisico zodra een bestuurslid deel uitmaakt van een besluitproces waar kosten voor de vereniging opdoemen en er schijnbaar privé-voordelen voor dat bestuurslid kunnen ontstaan. In lekentermen: er lijkt (een deel) van geldmiddelen van de vereniging weer terug in privé opbrengsten voor een bestuurslid te vloeien.
- Belangenverstrengeling
Verwevenheid van parallele, functionele of persoonlijke belangen van toezichthouders, bestuurders of andere functionarissen.
Nu zijn belangen normaal, belangenrisico in de meeste gevallen beheersbaar en zelfs belangenverstrengeling niet ongewoon en ook niet altijd verstorend. Waar het hier om gaat is een set met toetsingen, spelregels en transparantie waardoor het besturen van de vereniging zichzelf corrigeert voor de valkuilen die daarmee gepaard gaan. De hoofdmaatregel betreft transparantie en daartoe is administratie van de belangen van bestuursleden een eerste vereiste. Welnu, dit artikel beschrijft al die zaken.
Toetsing belangenverstrengeling Orpheus hanteert de volgende toetsing, die een uitbreiding is van de 3-deling van de term belangenverstrengeling uit principe 3 van "Governance Code Cultuur 2019 (GCC 2019)" (de uitbreiding is die van niveau 0):
- Geen risico: er is geen sprake van verstrengeling.
- Belangenverstrengeling: verwevenheid van parallele, functionele of persoonlijke belangen van toezichthouders, bestuurders of andere functionarissen.
Over het algemeen worden bestuursleden aangetrokken omdat zij in het dagelijks leven beschikken over kwaliteiten en netwerken, waar de vereniging zijn voordeel kan doen. Dan liggen belangenverstrengelingen om de hoek. Als zodanig is die term neutraal.
- Ongewenste belangenverstrengeling: risico’s voor onafhankelijkheid van een bestuurder of een zorgvuldige en integere besluitvorming waardoor vereniging wordt beschadigd of vertrouwen verliest.
Het wordt ietsje zwaarder als er sprake is van ongewenste belangenverstrengeling. Deze term zegt het al, dit gaat over belangengverstrengeling die een risico inhoud voor het bestuur en de vereniging. Maar daartegen kan je je wapenen. Deze term is een risico voor onafhankelijkheid en zorgvuldige, integere besluitvorming.
- Tegenstrijdig belang: persoonlijk belang waardoor bestuurder niet meer in staat is om de belangen van de vereniging integer en objectief te behartigen.
Pas bij tegenstrijdige belangenverstrengeling treedt een probleem op voor de vereniging. Die wordt onbestuurbaar, oncontroleerbaar en zet zich open voor aansprakelijkheid. Deze term is beduidend een foute situatie.
|