Op maandag 08-04-2024 was de afscheidsrepetitie van Zana Naidianova, 11 jaar dirigent bij Orpheus. Gepland was een repetitie van ca. 5 kwartier, een toespraak en een toast op de nieuwe uitdagingen voor Zana. Natuurlijk hadden we voor enkele verrassingen gezorgd, zoals een bos bloemen en, als afscheidslied, een Nederlandse tekst op een lied uit ons repertoir. En we hadden oud-leden uitgenodigd die Zana actief hebben meegemaakt. Voor het programma mocht Zana een selectie maken uit de laatste verzoek-nummer-lijst, waarbij wij alleen de laatste drie nummers (in volgorde) zouden zijn: Ständchen, Sentimental journey en Das hat Musik getan.

Het bleek anders te worden. Zana dirigeerde met veel energie een enorme selectie uit genoemde lijst. De sfeer was enorm goed. Ik durf te zeggen dat niet alles vlekkeloos ging en ook dat de mannen vol concentratie uitermate goed de directie volgden. Alsof we wilden tonen hoeveel wij eigenlijk van Zana geleerd hebben. Eerst een aantal a capella nummers, sommige met Zana achter de vleugel. Bij het, voor Orpheus zeer bekende, Die Nacht van Schubert zingen wij iets over Blumen. Dat was een mooi moment.

Een mooi moment om Zana in de bloemen te zetten. Orpheus heeft al zeker sinds de jaren 80 uit de vorige eeuw (zelfs voordat ik lid werd en toeschouwer in Het Gulden Vlies was) de faam om flink uit te pakken bij het geven van een bos. En zelfs de dirigenten, pianisten en solisten die dat vaker mee hebben gemaakt kijken dan toch altijd weer verrast. Ik vind dat altijd enorm leuk om te zien. Het is altijd een moment van waardering.

Dus halverwege dit concert gingen we over tot de stukken met begeleiding. En het ging maar door. Minstens 8 muziekstukken hadden we ondertussen al zeker 5 weken niet meer gezongen. Toch bleef de kwaliteit en concentratie van de zangers zeer hoog. Bij het op drie na laatste nummer Edelweiss zong Zana de solo van Maria von Trapp. Het op twee na laatste nummer was door bestuur uitgezocht om nog solozang van Zana te horen en Ständchen van Schubert was weer heerlijk. Het op een na laatste nummer was (ook met opzet) Sentimental journey. Hier was door Berry een toepasselijke afscheidstekst voor Zana gemaakt. Zana wist dit niet en begon steeds meer verrast te kijken. Zij ontving een exemplaar van deze tekst als herinnering.

Natuurlijk eindigden wij met Das hat Musik getan. En dan een samenvatting geven van Zana's verdiensten. Dat zijn er zo veel. Wij hebben een heus getuigschrift geschreven ter ontbinding van de overeenkomst. En daarin is het mooi samengevat dus dat heb ik voorgelezen. Daarna een toast op de nieuwe uitdagingen in Zana's leven en wat napraten met de hele groep. Een waardig afscheid, weemoedig en met vreugde. Vreugde over de zang, geen vreugde omdat Zana weggaat, maar omdat wij 11 jaar in fantastische samenwerking van haar bijdragen aan ons koor mochten genieten.

[ red.] Dit artikel werd bij ons ingediend en wij hebben dit met bronvermelding opgenomen. Het toeval wil dat de inhoud van dit artikel aansluit bij een eerder ontvangen reactie getiteld 'Via Whatsapp ontvangen' (zie nieuwsartikel).

COLUMN - Paul Kusters

Het is kwart over tien in de avond en ik ben van een koor-repetitie op weg naar huis. Zoals gewoonlijk op dit tijdstip voel ik me nu ook  zowel ontspannender alsook nadenkender. Een opmerkelijke combinatie. Ontspannender, want dat is wat een uur of twee in groepsverband zingen doet met mij, en naar ik weet uit tientallen studies, met talloze koorzangers over de hele wereld. Koorzingen reduceert stress en bevordert welbevinden. Zelfs een enkele koorrepetitie kan dat effect, aantoonbaar op celniveau en toename van hersendopamines, al hebben.

Maar deelnemen aan een koor lijkt aanzienlijk meer te doen. Koorzangers zijn optimistischer over hun leven en toekomst, meer tevreden met hun relaties, voelen zicht gezonder, meer verbonden met anderen, Minder (vaak) eenzaam, ervaren minder pijn en moeilijkheden bij dagelijkse activiteiten, en leveren vaker positievere bijdragen aan het functioneren van hun gemeenschap. Of zoals een vooraanstaande onderzoeker op dit gebied het kernachtig formuleert: 'Koren zijn krachtcentrales van verbinding en welbevinden.' Overigens, behalve dat aan een koor deelnemen op zichzelf zulke effecten kan hebben, is er ook sprake van een zelf-selectie effect. Inderdaad zijn het vaker de lichamelijk en psychisch gezondere en nadenkendere mensen die aan koorzang en gerelateerde activiteiten deelnemen.

En dat is eigenlijk jammer. Want het betekent dat degenen die er meer van zouden kunnen profiteren dat minder doen. Hoe het ook zij, fysieke, mentale en morele gezondheid kunnen zowel oorzaak als gevolg van koordeelname zijn. Dat brengt me op de intrigerende en nog weinig onderzochte vraag waarom koordeelname deelnemers ook vaker doet nadenken over of stil doet staan bij de grote 'dingen' des levens. Natuurlijk is dat niet altijd het geval en hangt het af van wat en hoe er gerepeteerd wordt.

Maar neem de klassieke koren die omstreeks deze tijd van het jaar, Pasen, vaak worden vertolkt, zoals in de Matthäus-Passion van Bach of het Requiem van Verdi. Met name repetities van de laatste stemden mij afgelopen week na week zowel emotioneel bemoedigend, een soort van 'singer's'-high zeg maar, al nadenkend. Over leven, dood en kwetsbaarheid van mijn dierbaren en mezelf en over hoe daar zo realistische, angstvrije en innerlijk vruchtbare belevingsplaatsen daarvoor te vinden.

Dat valt nog niet mee voor wie beseft dat Verdi's Requiem psychologisch gezien in wezen één onophoudelijke smeekbede aan God lijkt, helemaal in het laatste deel ervan, om mij, mens, te bevrijden van de vloek van de eeuwige dood: "Libera me, Domine, de morte aeterna.. libera me, libera me, bevrijd me, heer, bevrijd me uit de eeuwige dood..". Maar kan die eindeloze smeekbede je ooit verheffen uit je wanhoop? Mijn antwoord is dat de magie van de koorzang als gedeelde en harmonieuz wanhoop dat kan. Al die stemmen die met en na elkaar oplichten als vuurvliegjes in de nacht en al die gedachten waarvan je dacht dat die onverdragelijk waren, maar door en met anderen toegankelijk blijken. Ik denk dat koorzingen onze meest perfecte, meest beschikbare, meest sociale,  meest verbindende, meest machische drug is. Als ik er een reclame boodschap voor mocht maken dan zou het zijn: "Zingend denken over leven en dood voelt niet alleen goed, het is goed voor je."

www.handig4u.nl/orpheus.

Orpheus zingt enkele liederen bij de uitvaart van Joop Spaans. De dienst is op vrijdag 26 april 2024 om 13:30 in De Terp (witte kerkje) Kerklaan 4, Oudorp.

• Mannen aanwezig om 13:00.
• In kostuum

Het programma:

	Nienje (A)			Alexander Gretchaninoff	(228)
	Otce Nas (A)			Dimitri Bortniansky	(131)
	Das hat Music getan			.

De zangers nemen plaats in de banken achterin de kerk op aanwijzing van concertmeester.

[ red.] Dit artikel bestaat uit twee paragrafen, een deel uit een circulaire in Oudorp en werd ons onder de aandacht gebracht op 07-06-2024. Deze paragrafen zijn het resultaat van een interview met onlangs overleden erelid Joop Spaans en typeert Joop's woordgebruik en schrijftrant.

"De naam Oudorperzand getuigt van historisch besef"
De locatie Magentazorg opende voor het eerst haar deuren in april 2019. Bewoner van het eerste uur, de heer Joop Spaans (91 jaar), kan het zich nog goed herinneren: "Destijds woonde ik nog in verpleeghuis Oudtburgh i nBergen. Als ik in die tijd gedurende het weekend in mijn eigen woning aan de Kerklaan in Oudorp verbleef, kon ik vanaf daar de vorderingen van de nieuwbouw van Oudorperzand goed volgen. Al gauw was het me duidelijk, dat het een mooi verpleeghuis zou worden, zo midden in het dorp, op een histsorische plek naast het kerkje De Terp. Ook de naam Oudorperzand getuigt van historisch besef, verwijzend naar het oude duingebied achter de Noordzee".

Liefdevolle persoonlijke zorg
Joop vervolgt zijn verhaal: "Toen er een open dag werd georganiseerd waren mijn echtgenote en ik er als de kippen bij en we keken onze ogen uit. Het was dan ook niet moeilijk kiezen, toen mij een appartement op de hoek naast de kerk werd aangeboden. Nu alweer zo'n vijf jaar verblijvend op deze plek, kan ik niet anders dan met tevredenheid terugkijken. Met de liefdevolle persoonlijke zorg, en zo dicht bij mijn 'thuis' woning, hetgeen het voor mijn echtgenote makkelijk maakt mij dagelijks te bezoeken: iIn de ochtend samen een bakkie doen en waar nodig nog even behulpzaam te zijn. Hoe fijn is dat?"