[ red.] Op woensdag 1 oktober 2025 werd een interview gehouden met drie bestuursleden van orpheus.

Rapportage Na 120 jaar dreigt het doek te vallen voor mannenkoor Orpheus
Ik denk nog een jaar en dan is het schluss

Het zijn moeilijke tijden voor Orpheus. Het mannenkoor uit Alkmaar bestaat al bijna 120 jaar, maar het zwaard van Damocles hangt boven het hoofd. Te weinig aanwas, te weinig stemmen om de vier partijen te kunnen blijven zingen. Het optreden van komende zondag zou zomaar het laatste kunnen zijn, al hebben de leden ergens nog wel een klein beetje hoop.

Daan Doedens, Foto's JJFOTO/Melanie Beermann
Alkmaar Nee, een erg populair tijdverdrijf voor jongeren is het niet, zingen in een koor. Daar hebben ze bij Orpheus al langer mee te kampen. De gemiddelde leeftijd ligt hoog, en wordt alsmaar hoger. "We hebben twee jongere zangers," vertelt Herman Verberne (63), bestuurslid van het koor, "van tussen de dertig en veertig. Maar de meesten zijn tachtig plus." Ook medebestuursleden Berry Kuijper en Jan Zijlstra, hoewel nog altijd kwiek en prima bij stem, zijn niet meer per se groene blaadjes.

*FOTO1

Voorzitter
Dat is niet altijd zo geweest, zo is terug te zien in de annalen. Honderdnegentien jaar bestaat het koor inmiddels, goed voor ruim anderhalve meter aan officiële archieven. Waar er nu nog slechts achttien zangers op de lijst staan, was dat een generatie geleden wel anders.

"Voor ik bij het koor kwam," rakelt Herman op, "zat mijn vader er al bij. Hij ging stoppen, we hadden toen nog maar zestien zangers. Dan is er weinig aan, je kunt dan niet meer alles zingen." Het liep even anders. "'s Avonds kwam hij thuis, en zei tegen mijn moeder: nou, ik ben voorzitter geworden. Dat was in 1982. In '88 overleed hij, toen hadden we 63 leden."

In 2006 bestond het koor nog altijd uit zestig man, maar daarna ging het bergafwaarts. Een opleving is niet uitgesloten, al zit de tijdgeest niet mee. Eerst kwam corona, maar ook daarna is de aanwas van nieuwe leden gestagneerd, terwijl er - zo gaat dat in het leven - af en toe iemand wegvalt.

Actief leden werven probeert Herman wel, maar veel zoden zet dat ook niet aan de dijk. "Een paar jaar geleden deden we dat nog, op de Uitmarkt in Heiloo. Daar hebben we toen ontzettend veel tijd en moeite ingestoken. Met als resultaat: nul nieuwe leden."

*FOTO2

Lord of the Rings
Dat heeft deels ook met het repertoire te maken: je zingt in een koor nu eenmaal veel oude liederen. Al wordt daar ook wel degelijk een verjongingsslag gemaakt. Op de piano in Hermans woonkamer ligt bladmuziek van Vangelis open, Conquest of Paradise. Ook Always look on the bright side of life staat op de setlist, en een lied uit Lord of the Rings. Misschien geen moderne Top 40-hits, maar in elk geval geen honderden jaren oud.

Herman weet wel waar het grootste probleem zit: "Het begint er al mee dat er geen zangles meer wordt gegeven op school. Kinderen worden niet meer van jongs af aan opgevoed met liedjes zingen. Het is ook een sociale bezigheid, in families zelf gebeurt het ook weinig."

"We hebben ook geen grote fingerprint op sociale media," vult Jan aan. "Daar moet je ook de mensen voor hebben, het is een vak apart." Waarom zou je in een mannenkoor willen zingen? Berry heeft erover nagedacht. "Het is sowieso al een heel speciaal repertoire - klassiek, maar ook modern. Wij kunnen veel verschillende soorten muziek leveren. De klankkleur is heel speciaal, minder schril dan bij gemende koren."

Een paar man erbij, dat zou al een hoop schelen. Anders wordt het een lastig verhaal voor het oudste mannenkoor van Alkmaar. Herman ziet de toekomst niet bijster rooskleurig in. "Ik denk: 120 jaar, en dan schluss. Dat is nu een realistisch scenario."

Op de rand van de afgrond of niet, deze zondag treedt Orpheus op om 14:30 uur in de Oud-Katholieke Kerk aan de Nassaulaan in Alkmaar. En voor de zangers in spé: je kunt gewoon binnenlopen bij een repetitie, elke maandagavond vanaf 20 uur in Wijkcentrum De Oever in Oudorp.
Op één voorwaarde: "Je mag niet toondoof zijn. Daar hebben we ons weleens op verkeken. Fouten maken is prima, als je maar weet hoe je het moet corrigeren. Dat is de enige eis." Een paar extra stemmen. Dan hoeven de leden misschien niet steeds over hun schouder te kijken. Zoals die andere Orpheus wel deed.

uit: NHD Alkmaarsche Courant 11 oktober 2025